Asturian ruhtinattaren palkinto

Wikipediasta
Siirry navigaatioon Siirry hakuun
Vuoden 2005 palkintoseremonian sisäänkäynti.

Asturian ruhtinattaren palkinto (esp. Premios Princesa de Asturias) on Espanjassa Asturian ruhtinattaren säätiön vuosittain eri alojen menestyjille myöntämä palkinto. Palkinnot jaettiin ensimmäisen kerran vuonna 1981, jolloin palkintosarjoja oli kuusi. Sittemmin sarjoja on tullut kaksi lisää.lähde?

Palkintoseremonia järjestetään Teatro Campoamorissa Asturian ruhtinaskunnan pääkaupungissa Oviedossa Asturian ruhtinattaren, Espanjan kruununprinsessa Leonorin johdolla. Palkinto itsessään on Joan Mirón suunnittelema veistos.lähde?

Palkinto tunnettiin vuoteen 2014 asti Asturian ruhtinaan palkintona. Felipen noustua kuninkaaksi palkinto ja säätiö nimettiin uudelleen uuden naispuolisen kruununperijän Leonorin mukaan lokakuussa 2014.[1]

Palkitut[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

Taide[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

Vuosi Saaja[2] Maa
1981 Jesús López Cobos  Espanja
1982 Pablo Serrano  Espanja
1983 Eusebio Sempere  Espanja
1984 Orfeón Donostiarra  Espanja
1985 Antonio López García  Espanja
1986 Luis García Berlanga  Espanja
1987 Eduardo Chillida  Espanja
1988 Jorge Oteiza  Espanja
1989 Oscar Niemeyer  Brasilia
1990 Antoni Tàpies  Espanja
1991 Alfredo Kraus  Espanja
José Carreras  Espanja
Teresa Berganza  Espanja
Pilar Lorengar  Espanja
Plácido Domingo  Espanja
Montserrat Caballé  Espanja
Victoria de los Ángeles  Espanja
1992 Roberto Matta  Chile
1993 Francisco Javier Sáenz de Oiza  Espanja
1994 Alicia de Larrocha  Espanja
1995 Fernando Fernán Gómez  Espanja
1996 Joaquín Rodrigo  Espanja
1997 Vittorio Gassmann  Italia
1998 Sebastião Salgado  Brasilia
1999 Santiago Calatrava  Espanja
2000 Barbara Hendricks  Yhdysvallat /  Ruotsi
2001 Krzysztof Penderecki  Puola
2002 Woody Allen  Yhdysvallat
2003 Miquel Barceló  Espanja
2004 Paco de Lucía  Espanja
2005 Maija Plisetskaja  Espanja
Tamara Rojo  Espanja
2006 Pedro Almodóvar  Espanja
2007 Bob Dylan  Yhdysvallat
2008 El Sistema  Venezuela
2009 Norman Foster  Britannia
2010 Richard Serra  Yhdysvallat
2011 Riccardo Muti  Italia
2012 Rafael Moneo  Espanja
2013 Michael Haneke  Itävalta
2014 Frank Gehry  Yhdysvallat /  Kanada
2015 Francis Ford Coppola  Yhdysvallat
2016 Núria Espert  Espanja
2017 William Kentridge  Etelä-Afrikka
2018 Martin Scorsese  Yhdysvallat
2019 Peter Brook  Britannia
2020 Ennio Morricone  Italia
John Williams  Yhdysvallat
2021 Marina Abramović  Serbia
2022 Carmen Linares ja María Pagés  Espanja
2023 Meryl Streep  Yhdysvallat

Viestintä ja humanistinen tiede[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

Vuosi Saaja[3] Maa
1981 María Zambrano  Espanja
1982 Mario Bunge  Argentiina
1983 El País  Espanja
1984 Claudio Sánchez Albornoz  Espanja
1985 José Ferrater Mora  Espanja
1986 O Globo  Brasilia
1987 El Espectador  Kolumbia
El Tiempo  Kolumbia
1988 Horacio Sáenz Guerrero  Espanja
1989 Fondo de Cultura Económica  Meksiko
Pedro Laín Entralgo  Espanja
1990 José Simeón Cañasin yliopisto  El Salvador
1991 Luis María Anson  Espanja
1992 Emilio García Gómez  Espanja
1993 Vuelta  Meksiko
1994 Espanjan lähetystyö Ruandassa ja Burundissa  Espanja
1995 José Luis López Aranguren  Espanja
EFE-uutistoimisto  Espanja
1996 Indro Montanelli  Italia
Julián Marías  Espanja
1997 CNN  Yhdysvallat
Václav Havel  Tšekki
1998 Reinhard Mohn  Saksa
1999 Instituto Caro y Cuervo  Kolumbia
2000 Umberto Eco  Italia
2001 George Steiner  Ranska
2002 Hans Magnus Enzensberger  Saksa
2003 Ryszard Kapuscinski  Puola
Gustavo Gutiérrez Merino  Peru
2004 Jean Daniel  Ranska
2005 Alliance française  Ranska
Società Dante Alighieri  Italia
British Council  Britannia
Goethe-Institut  Britannia
Instituto Cervantes  Espanja
Instituto Camões  Portugali
2006 National Geographic Society  Yhdysvallat
2007 Nature-lehti  Britannia
Science-lehti  Yhdysvallat
2008 Google  Yhdysvallat
2009 Universidad Nacional Autónoma de México  Meksiko
2010 Zygmunt Bauman  Puola
Alain Touraine  Ranska
2011 Royal Society  Britannia
2012 Shigeru Miyamoto  Japani
2013 Annie Leibovitz  Yhdysvallat
2014 Quino  Espanja
2015 Emilio Lledó Íñigo  Espanja
2016 James Nachtway  Yhdysvallat
2017 Les Luthiers  Argentiina
2018 Alma Guillermoprieto  Meksiko
2019 Museo del Prado  Espanja
2020 Guadalajaran kansainväliset kirjamessut  Meksiko
Hay Festival  Wales
2021 Gloria Steinem  Yhdysvallat
2022 Adam Michnik  Puola
2023 Nuccio Ordine  Italia

Kansainvälinen yhteistyö[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

Vuosi Saaja[4] Maa
1981 José López Portillo  Meksiko
1982 Enrique V. Iglesias  Uruguay
1983 Belisario Betancur  Kolumbia
1984 Contadora-ryhmä  Kolumbia
 Meksiko
 Panama
 Venezuela
1985 Raúl Alfonsín  Argentiina
1986 Salamancan yliopisto  Espanja
Coimbran yliopisto  Portugali
1987 Javier Pérez de Cuéllar  Peru
1988 Óscar Arias  Costa Rica
1989 Jacques Delors  Ranska
Mihail Gorbatšov  Neuvostoliitto
1990 Hans-Dietrich Genscher  Saksa
1991 Yhdistyneiden kansakuntien pakolaisjärjestö Yhdistyneet kansakunnat
1992 Nelson Mandela Etelä-Afrikka
Frederik Willem de Klerk Etelä-Afrikka
1993 Yhdistyneiden kansakuntien rauhanturvaajat entisessä Jugoslavia Yhdistyneet kansakunnat
1994 Jasser Arafat PLO
Jitzhak Rabin  Israel
1995 Mario Soares  Portugali
1996 Helmut Kohl  Saksa
1997 Guatemalan hallitus ja Unidad Revolucionaria Nacional Guatemalteca  Guatemala
1998 Fatiha Boudiaf  Algeria
Rigoberta Menchú  Guatemala
Fatana Ishaq Gailani  Afganistan
Somaly Mam  Kambodža
Emma Bonino  Italia
Graça Machel  Mosambik
Olayinka Koso-Thomas  Nigeria
1999 Pedro Duque  Espanja
John Glenn  Yhdysvallat
Chiaki Mukai  Japani
Valeri Poljakov  Venäjä
2000 Fernando Henrique Cardoso  Brasilia
2001 Kansainvälinen avaruusasema  Yhdysvallat
 Venäjä
 Japani
 Kanada
Euroopan unioni
2002 Scientific Committee on Antarctic Research
2003 Luiz Inácio Lula da Silva  Brasilia
2004 Erasmus-ohjelma Euroopan unioni
2005 Simone Veil  Ranska
2006 Bill ja Melinda Gatesin säätiö  Yhdysvallat
2007 Al Gore  Yhdysvallat
2008 Ifakara Health Research and Development Centre  Tansania
Malaria Research and Training Center  Mali
Kintampo Health Research Centre  Ghana
Manhiça Centre of Health  Mosambik
2009 Maailman terveysjärjestö Yhdistyneet kansakunnat
2010 The Transplantation Society  Kanada
Organización Nacional de Trasplantes  Espanja
2011 Bill Drayton  Yhdysvallat
2012 Punaisen Ristin ja Punaisen Puolikuun kansainvälinen liike  Sveitsi
2013 Max Planck -instituutti  Saksa
2014 ASLA-Fulbright-stipendi  Yhdysvallat
2015 Wikipedia  Yhdysvallat
2016 YK:n ilmastonsuojelun puitesopimus ja Pariisin ilmastosopimus
2017 Hispanic Society of America  Yhdysvallat
2018 Amref Health Africa
2019 Salman Khan ja Khan Academy  Yhdysvallat
2020 GAVI-rokoteliitto
2021 Camfed (Campaign for Female Education)
2022 Ellen MacArthur  Yhdistynyt kuningaskunta
2023 Drugs for Neglected Diseases Initiative  Sveitsi

Kirjallisuus[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

Vuosi Saaja[5] Maa
1981 José Hierro  Espanja
1982 Gonzalo Torrente Ballester
Miguel Delibes
 Espanja
1983 Juan Rulfo  Meksiko
1984 Pablo García Baena  Espanja
1985 Ángel González  Espanja
1986 Mario Vargas Llosa  Peru
Rafael Lapesa  Espanja
1987 Camilo José Cela  Espanja
1988 Carmen Martín Gaite
José Ángel Valente
 Espanja
1989 Ricardo Gullón  Espanja
1990 Arturo Uslar Pietri  Venezuela
1991 Puerto Ricon kansa  Puerto Rico
1992 Francisco Nieva  Espanja
1993 Claudio Rodríguez  Espanja
1994 Carlos Fuentes  Meksiko
1995 Carlos Bousoño  Espanja
1996 Francisco Umbral  Espanja
1997 Álvaro Mutis  Kolumbia
1998 Francisco Ayala  Espanja
1999 Günter Grass  Saksa
2000 Augusto Monterroso  Guatemala
2001 Doris Lessing  Britannia
2002 Arthur Miller  Yhdysvallat
2003 Fatima Mernissi  Marokko
Susan Sontag  Yhdysvallat
1994 Carlos Fuentes  Meksiko
1995 Carlos Bousoño  Espanja
2006 Paul Auster  Yhdysvallat
2007 Amos Oz  Israel
2008 Margaret Atwood  Kanada
2009 Ismail Kadare  Albania
2010 Amin Maalouf  Libanon
2011 Leonard Cohen  Kanada
2012 Philip Roth  Yhdysvallat
2013 Antonio Muñoz Molina  Espanja
2014 John Banville  Irlanti
2015 Leonardo Padura  Kuuba /  Espanja
2016 Richard Ford  Yhdysvallat
2017 Adam Zagajewski  Puola
2018 Fred Vargas  Ranska
2019 Siri Hustvedt  Yhdysvallat
2020 Anne Carson  Kanada
2021 Emmanuel Carrère  Ranska
2022 Juan Mayorga  Espanja
2023 Haruki Murakami  Japani

Yhteiskuntatieteet[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

Vuosi Saaja[6] Maa
1981 Román Perpiñá Grau  Espanja
1982 Antonio Domínguez Ortiz  Espanja
1983 Julio Caro Baroja  Espanja
1984 Eduardo García de Enterría  Espanja
1985 Ramón Carande y Thovar  Espanja
1986 José Luis Pinillos  Espanja
1987 Juan José Linz  Espanja
1988 Luis Díez del Corral
Luis Sánchez Agesta
 Espanja
1989 Enrique Fuentes Quintana  Espanja
1990 Rodrigo Uría González  Espanja
1991 Miguel Artola Gallego  Espanja
1992 Juan Velarde Fuertes  Espanja
1993 Silvio Zavala  Meksiko
1994 Aurelio Menéndez  Espanja
1995 Joaquim Veríssimo Serrão  Espanja
Miquel Batllori y Munné  Portugali
1996 John Elliott  Yhdistynyt kuningaskunta
1997 Martín de Riquer Morera  Espanja
1998 Pierre Werner
Jacques Santer
 Luxemburg
1999 Raymond Carr  Yhdistynyt kuningaskunta
2000 Carlo María Martini  Italia
2001 Juan Iglesias Santos  Espanja
El Colegio de México  Meksiko
2002 Anthony Giddens  Yhdistynyt kuningaskunta
2003 Jürgen Habermas  Saksa
2004 Paul Krugman  Yhdysvallat
2005 Giovanni Sartori  Italia
2006 Mary Robinson  Irlanti
2007 Ralf Dahrendorf  Saksa
2008 Tzvetan Todorov  Bulgaria /  Ranska
2009 David Attenborough  Yhdistynyt kuningaskunta
2010 Terrakotta-armeijan arkeologiryhmä  Kiina
2011 Howard Gardner  Yhdysvallat
2012 Martha Nussbaum  Yhdysvallat
2013 Saskia Sassen  Alankomaat
2014 Joseph Pérez  Ranska
2015 Esther Duflo  Ranska
2016 Mary Beard  Yhdistynyt kuningaskunta
2017 Karen Armstrong  Yhdistynyt kuningaskunta
2018 Michael J. Sandel  Yhdysvallat
2019 Alejandro Portes  Kuuba/ Yhdysvallat
2020 Dani Rodrik  Turkki
2021 Amartya Sen  Intia
2022 Eduardo Matos Moctezuma  Meksiko
2023 Hélène Carrère d’Encausse  Ranska

Urheilu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

Vuosi Saaja[7] Maa
1987 Sebastian Coe  Yhdistynyt kuningaskunta
1988 Juan Antonio Samaranch  Espanja
1989 Severiano Ballesteros  Espanja
1990 Sito Pons  Espanja
1991 Serhi Bubka  Neuvostoliitto
1992 Miguel Indurain  Espanja
1993 Javier Sotomayor  Kuuba
1994 Martina Navrátilová  Tšekki
1995 Hassiba Boulmerka  Algeria
1996 Carl Lewis  Yhdysvallat
1997 Espanjan maratonjoukkue  Espanja
1998 Arantxa Sánchez Vicario  Espanja
1999 Steffi Graf  Saksa
2000 Lance Armstrong  Yhdysvallat
2001 Manuel Estiarte  Espanja
2002 Brasilian jalkapallomaajoukkue  Brasilia
2003 Ranskan ympäriajo  Ranska
2004 Hicham el-Guerrouj  Marokko
2005 Fernando Alonso  Espanja
2006 Espanjan koripallomaajoukkue  Espanja
2007 Michael Schumacher  Saksa
2008 Rafael Nadal  Espanja
2009 Jelena Isinbajeva  Venäjä
2010 Espanjan jalkapallomaajoukkue  Espanja
2011 Haile Gebrselassie  Etiopia
2012 Iker Casillas  Espanja
Xavier Hernández  Espanja
2013 José María Olazábal  Espanja
2014 New Yorkin maraton  Yhdysvallat
2015 Pau Gasol  Espanja
Marc Gasol  Espanja
2016 Javier Gómez  Espanja
2017 Uuden-Seelannin rugby union -maajoukkue  Uusi-Seelanti
2018 Reinhold Messner  Italia
Krzysztof Wielicki  Puola
2019 Lindsey Vonn  Yhdysvallat
2020 Carlos Sainz  Espanja
2021 Teresa Perales  Espanja
2022 Olympic Refuge Foundation  Sveitsi
Pakolaisurheilijat olympialaisissa
2023 Eliud Kipchoge  Kenia

Teknillinen ja tieteellinen tutkimus[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

Vuosi Saaja[8] Maa
1981 Alberto Sols García  Espanja
1982 Manuel Ballester Boix  Espanja
1983 Luis Antonio Santaló Sors  Espanja
1984 Antonio García-Bellido  Espanja
1985 David Vázquez Martínez  Argentiina
Emilio Rosenblueth  Meksiko
1986 Antonio González González  Espanja
1987 Pablo Rudomín  Meksiko
Jacinto Convit  Venezuela
1988 Manuel Cardona  Espanja
Marcos Moshinsky  Meksiko
1989 Guido Münch  Meksiko
1990 Salvador Moncada  Honduras
Santiago Grisolía  Espanja
1991 Francisco Bolívar Zapata  Meksiko
1992 Federico García Moliner  Espanja
1993 Amable Liñán  Espanja
1994 Manuel Elkin Patarroyo  Kolumbia
1995 Instituto Nacional de Biodiversidad de Costa Rica  Costa Rica
Manuel Losada Villasante  Espanja
1996 Valentín Fuster Carulla  Espanja
1997 Atapuerca-tutkimusryhmä  Espanja
1998 Pedro Miguel Etxenike Landiríbar
Emilio Méndez Pérez
 Espanja
1999 Ricardo Miledi  Meksiko
Enrique Moreno González  Espanja
2000 Luc Montagnier  Ranska
Robert Gallo  Yhdysvallat
2001 Jean Weissenbach  Ranska
Craig Venter  Yhdysvallat
John Sulston  Britannia
Francis Collins  Yhdysvallat
Hamilton Smith  Yhdysvallat
2002 Lawrence Roberts  Yhdysvallat
Robert Kahn  Yhdysvallat
Vinton Cerf  Yhdysvallat
Tim Berners-Lee  Yhdistynyt kuningaskunta
2003 Jane Goodall  Yhdistynyt kuningaskunta
2004 Judah Folkman  Yhdysvallat
Tony Hunter  Yhdistynyt kuningaskunta
Joan Massagué  Espanja
Bert Vogelstein  Yhdysvallat
Robert Weinberg  Yhdysvallat
2005 Antonio Damasio
Hanna Damasio
 Portugali
2006 Juan Ignacio Cirac Sasturain  Espanja
2007 Ginés Morata Pérez  Espanja
Peter Lawrence  Yhdistynyt kuningaskunta
2008 Sumio Iijima
Shuji Nakamura
George M. Whitesides
Robert Langer
Tobin Marks
 Japani
 Japani
 Yhdysvallat
 Yhdysvallat
 Yhdysvallat
2009 Ray Tomlinson
Martin Cooper
 Yhdysvallat
2010 David Julius  Yhdysvallat
Linda Watkins  Yhdysvallat
Baruch Minke  Israel
2011 Joseph Altman  Yhdysvallat
Arturo Álvarez-Buylla  Meksiko
Giacomo Rizzolatti  Italia
2012 Gregory Winter  Yhdistynyt kuningaskunta
Richard Lerner  Yhdysvallat
2013 Peter Higgs  Yhdistynyt kuningaskunta
François Englert  Belgia
CERN  Sveitsi/ Ranska
2014 Avelino Corma Canós  Espanja
Mark E. Davis  Yhdysvallat
Galen D. Stucky  Yhdysvallat
2015 Emmanuelle Charpentier  Ranska
Jennifer Doudna  Yhdysvallat
2016 Hugh Herr  Yhdysvallat
2017 Rainer Weiss  Saksa
Kip Thorne  Yhdysvallat
Barry Barish  Yhdysvallat
LIGO Scientific Collaboration
2018 Svante Pääbo  Ruotsi
2019 Joanne Chory  Yhdysvallat
Sandra Myrna Díaz  Argentiina
2020 Yves Meyer  Ranska
Ingrid Daubechies  Belgia
Terence Tao  Australia/ Yhdysvallat
Emmanuel Candès  Ranska
2021 Katalin Karikó  Unkari
Drew Weissman  Yhdysvallat
Philip Felgner  Yhdysvallat
Uğur Şahin  Saksa
Özlem Türeci  Saksa
Derrick Rossi  Kanada
Sarah Gilbert  Yhdistynyt kuningaskunta
2022 Geoffrey Hinton  Yhdistynyt kuningaskunta
Yann LeCun  Ranska
Yoshua Bengio  Ranska
Demis Hassabis  Yhdistynyt kuningaskunta
2023 Jeffrey Gordon  Yhdysvallat
Everett Peter Greenberg  Yhdysvallat
Bonnie Bassler  Yhdysvallat

Rauha[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

Vuosi Saaja[9] Maa
1986 Vicaría de la Solidaridad  Chile
1987 Villa El Salvador  Peru
1988 Maailman luonnonsuojeluliitto  Sveitsi
WWF  Sveitsi
1989 Stephen Hawking  Yhdistynyt kuningaskunta
1990 Sefardijuutalaiset
1991 Medicus Mundi  Sveitsi
Médecins Sans Frontières  Sveitsi
1992 American Foundation for AIDS Research  Yhdysvallat
1993 Baskimaan rauhanjärjestö  Espanja
1994 Save the Children  Britannia
National Movement of Street Children  Brasilia
Messengers of Peace  Espanja
1995 kuningas Hussein  Jordania
1996 Adolfo Suárez  Espanja
1997 Yehudi Menuhin  Yhdysvallat
Mstislav Rostropovitš  Venäjä
1998 Nicolás Castellanos  Espanja
Vicente Ferrer i Moncho  Espanja
Joaquín Sanz Gadea  Espanja
Muhammad Yunus  Bangladesh
1999 Cáritas Española  Espanja
2000 Real Academia Española ja espanjan kielen akatemiat  Espanja
2001 Biosfäärialueet ( Unesco) Yhdistyneet kansakunnat
2002 Daniel Barenboim  Argentiina
Edward Said  Yhdysvallat
2003 Joanne Kathleen Rowling  Yhdistynyt kuningaskunta
2004 Pyhän Jaakobin pyhiinvaellusreitti  Espanja
2005 Daughters of Charity  Ranska
2006 UNICEF Yhdistyneet kansakunnat
2007 Yad Vashem  Israel
2008 Íngrid Betancourt  Kolumbia
2009 Berliinin kaupunki  Saksa
2010 Manos Unidas  Espanja
2011 Fukushiman sankarit  Japani
2012 FESBAL  Espanja
2013 Espanjan näkövammaisten keskusliitto  Espanja
2014 Caddy Adzuba  Kongon demokraattinen tasavalta
2015 Brothers Hospitallers of Saint John of God
2016 SOS-lapsikylät
2017 Euroopan unioni
2018 Sylvia Earle  Yhdysvallat
2019 Gdańsk  Puola
2020 Espanjalaiset terveystyöntekijät, jotka taistelevat eturintamassa covid-19 vastaan  Espanja
2021 José Andrés ja World Central Kitchen  Espanja
2022 Shigeru Ban  Japani
2023 Mary’s Meals  Yhdistynyt kuningaskunta

Lähteet[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]

  1. Change of name of the Prince of Asturias Foundation and of the Prince of Asturias Awards 23.10.2015. Princess of Asturias Foundation. Viitattu 11.7.2015. (englanniksi)
  2. Princess of Asturias Award for the Arts Princess of Asturias Foundation. Viitattu 3.4.2024. (englanniksi)
  3. Princess of Asturias Award for Communication and Humanities Princess of Asturias Foundation. Viitattu 3.4.2024. (englanniksi)
  4. Princess of Asturias Award for International Cooperation Princess of Asturias Foundation. Viitattu 3.4.2024. (englanniksi)
  5. Princess of Asturias Award for Literature Princess of Asturias Foundation. Viitattu 3.4.2024. (englanniksi)
  6. Princess of Asturias Award for Social Sciences Princess of Asturias Foundation. Viitattu 7.10.2021. (englanniksi)
  7. Princess of Asturias Award for Sports Princess of Asturias Foundation. Viitattu 3.4.2024. (englanniksi)
  8. Princess of Asturias Award for Technical & Scientific Research Princess of Asturias Foundation. Viitattu 3.4.2024. (englanniksi)
  9. Princess of Asturias Award for Concord Princess of Asturias Foundation. Viitattu 3.4.2024. (englanniksi)

Aiheesta muualla[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]