Alpes Maritimae
Alpes Maritimae Provincia Alpes Maritimae |
|
---|---|
Rooman provinssi | |
![]() |
|
![]() Alpes Maritimaen provinssin alue vuonna 125. |
|
Valtio |
Rooman valtakunta Länsi-Rooma |
Prefektuuri | Gallia (n. 357–) |
Diokeesi |
Viennensis (n. 293–395) Septem Provinciae (n. 395–) |
Nykyinen valtio/alue | Ranska ja Italia (Meri-Alpit) |
Perustettu | 14 eaa. |
Hallinto | |
– hallinnon tyyppi | keisarin provinssi |
– hallinnollinen keskus |
Cemenelum (63–297) Eburodunum (297–) |
Alpes Maritimae (lat. Provincia Alpes Maritimae) oli Rooman valtakunnan provinssi, joka käsitti Meri-Alppien alueen pääosin nykyisen Ranskan alueella.[1][2][3]
Maantiede[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Alpes Maritimae oli yksi neljästä pienestä provinssista (muut olivat Alpes Cottiae, Alpes Graiae ja Alpes Poeninae) jotka sijaitsivat Alpeilla nykyisen Ranskan ja Italian rajalla.[4] Näistä Alpes Maritimae käsitti alueen sille nimensä antaneilla Meri-Alpeilla. Nykyisin alue on pääosin Ranskan kaakkoiskulmaa. Provinssin pääkaupungit olivat Cemenelum[3] vuosina 63–297 ja Eburodunum vuodesta 297.
Kaupunkeja[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Alpes Maritimaen roomalaisaikaisia kaupunkeja ja muita asutuksia olivat muun muassa:
- Antipolis (nyk. Antibes)
- Cemenelum (nyk. Cimiez)
- Nicaea (nyk. Nizza)
- Portus Herculis Monoeci (nyk. Monaco)
- Salinae (nyk. Castellane)
- Sanitium (nyk. Senez)
- Vintium (nyk. Vence)
Vuodesta 297 provinssiin kuuluivat myös:
- Brigantio eli Brigantium (nyk. Briançon)
- Brigomagus (nyk. Briançonnet)
- Eburodunum (nyk. Embrun)
- Rigomagus eli Civitas Rigomagensium (nyk. Barcelonnette)
Historia[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Alpes Maritimaen alue tuli Rooman valtaan 15–14 eaa.[4] Alpes Maritimaen provinssin perusti keisari Augustus vuonna 14 jaa. tai pian sen jälkeen.[2][3] Provinssin tärkein tehtävä oli turvata Alppien läpi johtavien solien kautta kulkeva liikenne. Provinssien jaossa Alpes Maritimae luettiin keisarin provinsseihin.[2] Provinssi oli olemassa koko myöhemmän Rooman historian ajan ja myös muun muassa keisari Trajanuksen kauden lopussa vuonna 117 Rooman ollessa laajimmillaan.[1]
Vuosina 293–395 provinssi kuului Viennensiksen diokeesiin. Sen aluetta muutettiin niin, että se käsitti vain Alppien länsipuolta, mutta sitä laajennettiin muissa suunnissa.[2] 300-luvulla provinssi tuli osaksi Gallian prefektuuria. Rooman valtakunnan jaon jälkeen vuodesta 395 provinssi oli osa Länsi-Roomaa ja kuului nyt Gallian prefektuuriin ja Septem Provinciaen diokeesiin.
Lähteet[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- ↑ a b Castrén, Paavo & Pietilä-Castrén, Leena: ”Provincia”, Antiikin käsikirja, s. 464–466. Helsinki: Otava, 2000. ISBN 951-1-12387-4.
- ↑ a b c d Adkins, Lesley & Adkins, Roy A.: Handbook to Life in Ancient Rome, s. 115–117, 120. Updated Edition. Facts on File Library of World History. Infobase Publishing, 2004. ISBN 978-0-8160-5026-0.
- ↑ a b c Alpes Encyclopædia Britannica. Viitattu 1.3.2021. (englanniksi)
- ↑ a b Alpes MaritimaeArkistoitu kopio The Roman Empire. Arkistoitu 1.10.2017. Viitattu 6.1.2015. (englanniksi)
- Achaea
- Aegyptus Herculia
- Aegyptus Jovia
- Aemilia et Liguria
- Africa Proconsularis
- Alpes Cottiae
- Alpes Maritimae
- Alpes Poeninae et Graiae
- Apulia et Calabria
- Arabia
- Armenia Minor
- Asia
- Baetica
- Belgica Prima
- Belgica Secunda
- Bithynia
- Britannia Prima
- Britannia Secunda
- Campania
- Cappadocia
- Caria
- Carthaginensis
- Cilicia
- Corsica
- Creta
- Cyprus
- Dacia Mediterranea
- Dacia Ripensis
- Dalmatia
- Dardania
- Diospontus
- Epirus Nova
- Epirus Vetus
- Europa
- Flaminia et Picenum
- Flavia Caesariensis
- Galatia
- Gallaecia
- Gallia Aquitania
- Gallia Narbonensis
- Gallia Viennensis
- Germania Prima
- Germania Secunda
- Haemimontus
- Hellespontus
- Insulae
- Insulae Baleares
- Isauria
- Libya Inferior
- Libya Superior
- Lucania et Bruttii
- Lugdunensis Prima
- Lugdunensis Secunda
- Lusitania
- Lycia et Pamphylia
- Lydia
- Macedonia
- Mauretania Caesariensis
- Mauretania Sitifensis
- Mauretania Tingitana
- Maxima Caesariensis
- Mesopotamia
- Moesia Prima
- Moesia Secunda
- Noricum Mediterraneum
- Noricum Ripense
- Numidia Cirtensis
- Numidia Militiana
- Novempopulana
- Osroene
- Pannonia Inferior
- Pannonia Savia
- Pannonia Superior
- Pannonia Valeria
- Paphlagonia
- Phrygia Prima
- Phrygia Secunda
- Pisidia
- Pontus Polemoniacus
- Praevalitana
- Raetia Prima
- Raetia Secunda
- Rhodope
- Samnium
- Sardinia
- Scythia
- Sequana
- Sicilia
- Syria Coele
- Syria Palaestina
- Syria Phoenice
- Tarraconensis
- Thebais
- Thessalia
- Thracia
- Tripolitania
- Tuscia et Umbria
- Valeria Byzacena
- Venetia et Histria
- Achaea
- Aegyptus
- Aemilia
- Africa Proconsularis
- Alpes Cottiae
- Alpes Maritimae
- Alpes Poeninae et Graiae
- Apulia et Calabria
- Aquitanica Prima
- Aquitanica Secunda
- Arabia
- Arcadia
- Armenia Prima
- Armenia Secunda
- Asia
- Augustamnica
- Baetica
- Belgica Prima
- Belgica Secunda
- Bithynia
- Britannia Prima
- Britannia Secunda
- Byzacena
- Campania
- Cappadocia Prima
- Cappadocia Secunda
- Caria
- Carthaginensis
- Cilicia Prima
- Cilicia Secunda
- Corsica
- Creta
- Cyprus
- Dacia Mediterranea
- Dacia Ripensis
- Dalmatia
- Dardania
- Epirus Nova
- Epirus Vetus
- Euphratensis
- Europa
- Flaminia et Picenum Annonarium
- Flavia Caesariensis
- Galatia
- Galatia Salutaris
- Gallia Viennensis
- Haemimontus
- Helenopontus
- Hellespontus
- Honorias
- Insulae
- Gallaecia
- Germania Prima
- Germania Secunda
- Insulae Baleares
- Isauria
- Libya Inferior
- Libya Superior
- Liguria
- Lucania et Bruttii
- Lugdunensis Prima
- Lugdunensis Secunda
- Lugdunensis Tertia
- Lusitania
- Lycaonia
- Lycia
- Lydia
- Macedonia Prima
- Macedonia Secunda
- Mauretania Caesariensis
- Mauretania Sitifensis
- Mauretania Tingitana
- Maxima Caesariensis
- Maxima Sequanorum
- Mesopotamia
- Moesia Prima
- Moesia Secunda
- Narbonensis Prima
- Narbonensis Secunda
- Noricum Mediterraneum
- Noricum Ripense
- Novempopulana
- Numidia
- Osroene
- Palaestina Prima
- Palaestina Secunda
- Palaestina Salutaris
- Pamphylia
- Pannonia Inferior
- Pannonia Savia
- Pannonia Superior
- Pannonia Valeria
- Paphlagonia
- Phoenice Prima
- Phoenice Secunda
- Phrygia Pacatiana
- Phrygia Salutaris
- Picenum Suburbicarium
- Pisidia
- Pontus Polemoniacus
- Praevalitana
- Raetia Prima
- Raetia Secunda
- Rhodope
- Samnium
- Sardinia
- Scythia
- Senonia
- Sicilia
- Syria Prima
- Syria Secunda
- Tarraconensis
- Thebais
- Thessalia
- Thracia
- Tripolitania
- Tuscia et Umbria
- Valentia
- Valeria
- Venetia et Histria