Hispania Baetica
Hispania Baetica Provincia Hispania Baetica |
|
---|---|
Rooman provinssi | |
![]() |
|
![]() Hispania Baetican provinssin alue vuonna 125. |
|
Valtio |
Rooman valtakunta Länsi-Rooma |
Prefektuuri | Gallia (300-luku–) |
Diokeesi | Hispania (n. 293–) |
Nykyinen valtio/alue | Espanja (Andalusia) |
Perustettu | 27 eaa. |
Hallinto | |
– hallinnon tyyppi | senaatin provinssi |
Hispania Baetica tai vain Baetica (lat. Provincia Hispania Baetica) oli Rooman valtakunnan provinssi, joka sijaitsi Hispaniassa ja käsitti suunnilleen nykyisen Espanjan Andalusian.[1][2][3]
Maantiede[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Hispania Baetican provinssi käsitti Hispanian eli Iberian (Pyreneiden) niemimaan eteläosan. Sen koillispuolella sijaitsi Hispania Tarraconensis ja luoteispuolella Lusitania.[2] Alueella virtasi sille nimen antanut Baetis-joki (nyk. Guadalquivir).
Kaupunkeja[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Hispania Baetican roomalaisaikaisia kaupunkeja olivat muun muassa:
- Acinipo
- Arae Hesperi
- Arsa
- Asido
- Astigi Vetus
- Augusta Firma
- Aurgi
- Bardo
- Carteia
- Corduba
- Esuris
- Gades
- Hispalis
- Illiturgis
- Italica
- Julia Joza
- Maenoba
- Magnus Portus
- Malaca
- Mirobriga
- Munda
- Nabrissa
- Osset
- Praesidium
- Regiana
- Sala
- Segovia
- Serpa
- Sexi
- Suel
- Tucci
- Ucubis
- Ulia
- Urium
Historia[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Hispania Baetican alue oli aiemmin osa Hispania Ulteriorin provinssia, joka jaettiin vuonna 27 eaa. kahdeksi provinssiksi, jotka olivat Hispania Baetica ja Lusitania. Augustuksen ajan provinssien jaossa Baetica luettiin senaatin provinsseihin.[2] Provinssi säilyi olemassa Rooman valtakunnan loppuun saakka, ja näin se oli olemassa esimerkiksi keisari Trajanuksen kauden lopussa vuonna 117 Rooman ollessa laajimmillaan.[1][3]
Vuodesta 293 provinssi kuului Hispanian diokeesiin.[2] 300-luvulta lähtien se oli osa Gallian prefektuuria.[3] Rooman valtakunnan jaon jälkeen vuodesta 395 provinssi oli osa Länsi-Roomaa ja kuului edelleen samoihin prefektuuriin ja diokeesiin.
Tärkeimmät provinsseissa tapahtuneet muutokset alueella olivat:
Rooman valtakunta | Länsi-Rooma | Nykyinen alue tai valtio | |||
---|---|---|---|---|---|
Tasavallan ja keisarikauden provinssit n. vuoteen 293 saakka |
Myöhäisroomalaiset provinssit | ||||
n. vuosina 293–395[sel 1] | n. vuodesta 395[sel 2] | ||||
Hispania Ulterior 197–27 eaa. |
Hispania Baetica | Baetica | Baetica | (Andalusia) | |
Hispania Lusitania | Lusitania | Lusitania | (Portugali) | ||
Hispania Citerior 197–27 eaa. |
Hispania Tarraconensis | Tarraconensis | Tarraconensis | (Espanja pohjoinen) | |
Insulae Baleares | (Baleaarit) | ||||
Carthaginiensis | Carthaginiensis | (Espanja kaakkoinen) | |||
Gallaecia | Gallaecia | (Galicia) | |||
Selitykset:
|
Lähteet[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- ↑ a b Castrén, Paavo & Pietilä-Castrén, Leena: ”Provincia”, Antiikin käsikirja, s. 464–466. Helsinki: Otava, 2000. ISBN 951-1-12387-4.
- ↑ a b c d Adkins, Lesley & Adkins, Roy A.: Handbook to Life in Ancient Rome, s. 113–117, 124. Updated Edition. Facts on File Library of World History. Infobase Publishing, 2004. ISBN 978-0-8160-5026-0.
- ↑ a b c Peck, Harry Thurston: Harper's dictionary of classical literature and antiquities. Harper & brothers: New York, 1896. Teoksen verkkoversio. Teoksen verkkoversio (Perseus)
Aiheesta muualla[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Kuvia tai muita tiedostoja aiheesta Hispania Baetica Wikimedia Commonsissa
- Achaea
- Aegyptus
- Africa Proconsularis
- Alpes Cottiae
- Alpes Maritimae
- Alpes Poeninae et Graiae
- Arabia Petraea
- Armenia
- Asia
- Assyria
- Bithynia et Pontus
- Britannia
- Cappadocia
- Cilicia
- Creta et Cyrene
- Cyprus
- Dacia
- Dalmatia
- Epirus
- Galatia
- Gallia Aquitania
- Gallia Belgica
- Gallia Lugdunensis
- Gallia Narbonensis
- Germania Inferior
- Germania Superior
- Hispania Baetica
- Hispania Tarraconensis
- Judaea
- Lusitania
- Lycia et Pamphylia
- Macedonia
- Mauretania Caesariensis
- Mauretania Tingitana
- Mesopotamia
- Moesia Inferior
- Moesia Superior
- Noricum
- Pannonia Inferior
- Pannonia Superior
- Raetia
- Sardinia et Corsica
- Sicilia
- Syria
- Thracia
- Achaea
- Aegyptus Herculia
- Aegyptus Jovia
- Aemilia et Liguria
- Alpes Cottiae
- Alpes Maritimae
- Alpes Poeninae et Graiae
- Apulia et Calabria
- Arabia
- Armenia Minor
- Asia
- Belgica Prima
- Belgica Secunda
- Bithynia
- Britannia Prima
- Britannia Secunda
- Campania et Samnium
- Cappadocia
- Caria
- Cilicia
- Corsica
- Creta
- Cyprus
- Dacia Mediterranea
- Dacia Ripensis
- Dalmatia
- Dardania
- Diospontus
- Epirus Nova
- Epirus Vetus
- Europa
- Flaminia et Picenum
- Flavia Caesariensis
- Galatia
- Gallaecia
- Gallia Aquitania
- Gallia Narbonensis
- Gallia Viennensis
- Germania Prima
- Germania Secunda
- Haemimontus
- Hellespontus
- Hispania Baetica
- Hispania Carthaginiensis
- Hispania Tarraconensis
- Insulae
- Insulae Baleares
- Isauria
- Libya Inferior
- Libya Superior
- Lucania et Bruttii
- Lugdunensis Prima
- Lugdunensis Secunda
- Lusitania
- Lycia et Pamphylia
- Lydia
- Macedonia
- Mauretania Caesariensis
- Mauretania Sitifensis
- Mauretania Tingitana
- Maxima Caesariensis
- Mesopotamia
- Moesia Prima
- Moesia Secunda
- Noricum Mediterraneum
- Noricum Ripense
- Numidia Cirtensis
- Numidia Militiana
- Novempopulana
- Osroene
- Pannonia Inferior
- Pannonia Savia
- Pannonia Superior
- Pannonia Valeria
- Paphlagonia
- Phrygia
- Pisidia
- Pontus Polemoniacus
- Praevalitana
- Proconsularis Zeugitana
- Raetia Prima
- Raetia Secunda
- Rhodope
- Sardinia
- Scythia
- Sequana
- Sicilia
- Syria Coele
- Syria Palaestina
- Syria Phoenice
- Thebais
- Thessalia
- Thracia
- Tuscia et Umbria
- Valeria
- Valeria Byzacena
- Venetia et Histria
- Achaea
- Aegyptus
- Aemilia
- Africa Proconsularis
- Alpes Cottiae
- Alpes Maritimae
- Alpes Poeninae et Graiae
- Apulia et Calabria
- Aquitanica Prima
- Aquitanica Secunda
- Arabia
- Arcadia
- Armenia Prima
- Armenia Secunda
- Asia
- Augustamnica
- Belgica Prima
- Belgica Secunda
- Bithynia
- Britannia Prima
- Britannia Secunda
- Byzacena
- Campania
- Cappadocia Prima
- Cappadocia Secunda
- Caria
- Cilicia Prima
- Cilicia Secunda
- Corsica
- Creta
- Cyprus
- Dacia Mediterranea
- Dacia Ripensis
- Dalmatia
- Dardania
- Epirus Nova
- Epirus Vetus
- Euphratensis
- Europa
- Flaminia et Picenum Annonarium
- Flavia Caesariensis
- Galatia
- Galatia Salutaris
- Gallia Viennensis
- Haemimontus
- Helenopontus
- Hellespontus
- Hispania Baetica
- Hispania Carthaginiensis
- Hispania Tarraconensis
- Honorias
- Insulae
- Gallaecia
- Germania Prima
- Germania Secunda
- Insulae Baleares
- Isauria
- Libya Inferior
- Libya Superior
- Liguria
- Lucania et Bruttii
- Lugdunensis Prima
- Lugdunensis Secunda
- Lugdunensis Tertia
- Lusitania
- Lycaonia
- Lycia
- Lydia
- Macedonia Prima
- Macedonia Secunda
- Mauretania Caesariensis
- Mauretania Sitifensis
- Mauretania Tingitana
- Maxima Caesariensis
- Maxima Sequanorum
- Mesopotamia
- Moesia Prima
- Moesia Secunda
- Narbonensis Prima
- Narbonensis Secunda
- Noricum Mediterraneum
- Noricum Ripense
- Novempopulana
- Numidia
- Osroene
- Palaestina Prima
- Palaestina Secunda
- Palaestina Salutaris
- Pamphylia
- Pannonia Inferior
- Pannonia Savia
- Pannonia Superior
- Pannonia Valeria
- Paphlagonia
- Phoenice Prima
- Phoenice Secunda
- Phrygia Pacatiana
- Phrygia Salutaris
- Picenum Suburbicarium
- Pisidia
- Pontus Polemoniacus
- Praevalitana
- Raetia
- Rhodope
- Samnium
- Sardinia
- Scythia
- Senonia
- Sicilia
- Syria Prima
- Syria Secunda
- Thebais
- Thessalia
- Thracia
- Tripolitana
- Tuscia et Umbria
- Valentia
- Valeria
- Venetia et Histria