Ero sivun ”Dinosaurusten koot” versioiden välillä

Wikipediasta
Siirry navigaatioon Siirry hakuun
Poistettu sisältö Lisätty sisältö
Ak: Uusi sivu: '''Dinosaurusten koot''' kiinnostavat usein suurta yleisöä. Tämä artikkeli luettelee ainakin suurimmat dinosaurukset, englanninkielinen versio paljon muutakin. File:Largestdi...
(ei mitään eroa)

Versio 23. helmikuuta 2015 kello 00.01

Dinosaurusten koot kiinnostavat usein suurta yleisöä. Tämä artikkeli luettelee ainakin suurimmat dinosaurukset, englanninkielinen versio paljon muutakin.

Scale diagram comparing a human and the largest known dinosaurs of five major clades

Luurankojen perusteella on paljon helpompi arvioida pituutta kuin painoa, joten painoarviot ovat vieläkin epävarmempia kuin pituusarviot. Pisimmät ja painavimmat lihansyöjädinosaurukset olivat sauropodisauropodeja, jotka kaikki olivat kasvissyöjiä. Pisin ja painavin lihansyöjädinosaurus oli Spinosaurus, joka oli uiva vesieläin. Vuoteen 2006 asti suurimmaksi oli luultu tyrannosaurusta, joka sekin oli teropodi.

Erään teorian mukaan dinosaurusten valtavat koot johtuivat kasvillisuuden runsaudesta, toisen mukaan koko oli itsepuolustusväline, kolmannen mukaan koko oli kylmäverisyyden seurausta.[1]

Pisimmät dinosaurukset

Pisimmät tunnetut dinosaurukset olivat arvioiden mukaan:

  1. Amphicoelias fragillimus: 58 m[2]
  2. Argentinosaurus huinculensis: 30-40 m[3][4]
  3. Turiasaurus riodevensis: 36–39 m[5]
  4. Supersaurus vivianae: 33–34 m[6]
  5. Futalognkosaurus dukei: 32–34 m[7][8]

Aluksi myös Seismosaurusta luultiin yhdeksi suurimmista, mutta myöhemmin pituudeksi arvioitiin vain 33 metriä[9] ja sille annettiin uusi nimi Diplodocus hallorum.

Vertailun vuoksi: historian painavin eläin sinivalas voi olla ainakin 34 metriä pitkä ja yli 200 tonnia painava.

Painavimmat dinosaurukset

Painavimmat dinosaurukset olivat arvioiden mukaan:

  1. Amphicoelias fragillimus: 122 tonnia[2]
  2. Argentinosaurus huinculensis: 71-90 tonnia[10][11]
  3. "Antarctosaurus" giganteus: 69 tonnia[10]
  4. Dreadnoughtus schrani: 59.3 t [12]
  5. Paralititan stromeri: 59 t [13]

Teropodit

Teropodit olivat yleensä kaksijalkaisia, terävähampaisia lihansyöjädinosauruksia.

Pisimmät teropodit

Eräiden suurten teropodien kokovertailu

Suurimpien teropodien koko häntä mukaan lukien:

  1. Spinosaurus aegyptiacus: 14-18 m[14][15][16]Malline:Dubious
  2. Giganotosaurus carolinii: 12-14 m[17][15]
  3. Oxalaia quilombensis: 11-14 m[18][19]
  4. Carcharodontosaurus saharicus: 12-13,3 m[18][20]
  5. Carcharodontosaurus iguidensis: 10 m[15][21]
  6. Tyrannotitan chubutensis: 12,2-13 m[15][18]
  7. Chilantaisaurus tashuikouensis: 11-13 m?[15][18]
  8. Saurophaganax maximus: 10,5-13 m[15][18]
  9. Mapusaurus roseae: 11,5-12,6 m[15][18]
  10. Tyrannosaurus rex: 12-12,5 m[15][14]
  11. Bahariasaurus ingens: 11 m[15][22]
  12. Acrocanthosaurus atokensis: 11-12 m[15][18]
  13. Kelmayisaurus petrolicus: 10-12 m?[23]
  14. Siats meekerorum: 9,1-12 m[24]
  15. Torvosaurus tanneri: 9-12 m[15][18]
  16. Allosaurus fragilis: 8,5-12 m[15][18]

Painavimmat theropodit

Painavimmat teropodit olivat:

  1. Spinosaurus aegyptiacus: 7-21 tonnia[20][16]
  2. Tyrannosaurus rex: 4,5-18,5 tonnia[25][26][27][28]
  3. Carcharodontosaurus saharicus: 6-15 tonnia[20][29][15]
  4. Carcharodontosaurus iguidensis: 4 tonnia - (C. saharicuksen kokoluokka)[15][21]
  5. Giganotosaurus carolinii: 6,5-14 tonnia[20][26]

Viitteet

  1. Strauss, Bob."Why Were Dinosaurs So Big? The Facts and Theories Behind Dinosaur Gigantism". About Education. http://dinosaurs.about.com/od/dinosaurevolution/a/bigdinos.htm
  2. a b Carpenter, Kenneth (2006). "Biggest of the big: a critical re-evaluation of the mega-sauropod Amphicoelias fragillimus". Paleontology and Geology of the Upper Jurassic Morrison Formation: 131–138. Albuquerque: New Mexico Museum of Natural History and Science. 
  3. "The smallest of the largest: a new look at possible dwarfing in sauropod dinosaurs." (1999). Geologie en Mijinbouw 78. 
  4. Malline:Cite doi
  5. "A Giant European Dinosaur and a New Sauropod Clade" (2006). Science 314 (5807): 1925–1927. doi:10.1126/science.1132885. PMID 17185599. Bibcode2006Sci...314.1925R. 
  6. Lovelace, David M. (2007). "Morphology of a specimen of Supersaurus (Dinosauria, Sauropoda) from the Morrison Formation of Wyoming, and a re-evaluation of diplodocid phylogeny". Arquivos do Museu Nacional 65 (4): 527–544. 
  7. Calvo, J.O.; Juárez Valieri, R.D. & Porfiri, J.D. 2008. Re-sizing giants: estimation of body length of Futalognkosaurus dukei and implications for giant titanosaurian sauropods. 3° Congreso Latinoamericano de Paleontología de Vertebrados. Neuquén, Argentina.
  8. Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González-Riga, B.J., and Kellner, A.W. (2007) "A new Cretaceous terrestrial ecosystem from Gondwana with the description of a new sauropod dinosaur". Anais Academia Brasileira Ciencia, 79(3): 529-41.[1]
  9. Lucas, Herne, Heckert, Hunt & Sullivan (2004). "Reappraisal of Seismosaurus, a Late Jurassic Sauropod". Proceedings, Annual Meeting of the Society of Vertebrate Paleontology 36 (5). .
  10. a b Mazzetta, Gerardo V. (2004). "Giants and Bizarres: Body Size of Some Southern South American Cretaceous Dinosaurs" (PDF). Historical Biology 16 (2-4): 71–83. doi:10.1080/08912960410001715132. Viitattu 2008-01-08. 
  11. "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" (2014). PLoS Biol 12 (5). doi:10.1371/journal.pbio.1001853. 
  12. "A Gigantic, Exceptionally Complete Titanosaurian Sauropod Dinosaur from Southern Patagonia, Argentina" (September 4, 2014). Scientific Reports 4: 6196. doi:10.1038/srep06196. PMID 25186586. 
  13. "Dinosaurs, dragons, and dwarfs: The evolution of maximal body size" (2001). Proceedings of the National Academy of Sciences 98 (25): 14518–14523. doi:10.1073/pnas.251548698. PMID 11724953. Bibcode2001PNAS...9814518B. 
  14. a b "Semiaquatic adaptations in a giant predatory dinosaur" (2014). Science 345 (6204). doi:10.1126/science.1258750.  Supplementary Information
  15. a b c d e f g h i j k l m n Gregory S. Paul (2010). The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press. ISBN 9780691137209. 
  16. a b dal Sasso, C. (2005). "New information on the skull of the enigmatic theropod Spinosaurus, with remarks on its sizes and affinities". Journal of Vertebrate Paleontology 25 (4): 888–896. doi:10.1671/0272-4634(2005)025[0888:NIOTSO]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634. 
  17. "A new carcharodontosaurid (Dinosauria, Theropoda) from the Upper Cretaceous of Argentina" (2006). Geodiversitas 28 (1): 71–118. ISSN 1280-9659. 
  18. a b c d e f g h i Rey LV, Holtz, Jr TR (2007). Dinosaurs: the most complete, up-to-date encyclopedia for dinosaur lovers of all ages. Random House. ISBN 0-375-82419-7.  PDF (Updated on 2012)
  19. Kellner, Alexander W.A. (2011). "A new dinosaur (Theropoda, Spinosauridae) from the Cretaceous (Cenomanian) Alcântara Formation, Cajual Island, Brazil". Anais da Academia Brasileira de Ciências 83 (1): 99–108. doi:10.1590/S0001-37652011000100006. ISSN 0001-3765. 
  20. a b c d Therrien, F. (2007). "My theropod is bigger than yours...or not: estimating body size from skull length in theropods". Journal of Vertebrate Paleontology 27 (1): 108–115. doi:10.1671/0272-4634(2007)27[108:MTIBTY]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634. 
  21. a b ""A new species of Carcharodontosaurus (dinosauria: theropoda) from the Cenomanian of Niger and a revision of the genus." Journal of Vertebrate Paleontology, 27(4):" (2007). 
  22. Smith, J.B. (2001). "A Giant sauropod dinosaur from an Upper Cretaceous mangrove deposit in Egypt". Science 292 (5522): 1704–1706. doi:10.1126/science.1060561. PMID 11387472. 
  23. Stephen L. Brusatte, Roger B. J. Benson and Xing Xu (2011). "A reassessment of Kelmayisaurus petrolicus, a large theropod dinosaur from the Early Cretaceous of China" Acta Palaeontologica Polonica. in press: 65. doi:10.4202/app.2010.0125
  24. Botelho, Greg. "Massive, Meat-eating Predatory Dinosaur Unearthed." CNN. Cable News Network, 22 Nov. 2013. Web. 25 Nov. 2013.
  25. Hutchinson J.R., Bates K.T., Molnar J., Allen V, Makovicky P.J. (2011). "A Computational Analysis of Limb and Body Dimensions in Tyrannosaurus rex with Implications for Locomotion, Ontogeny, and Growth". PLoS ONE 6 (10). doi:10.1371/journal.pone.0026037. Bibcode2011PLoSO...626037H. 
  26. a b Nicolás E. Campione, David C. Evans, Caleb M. Brown, Matthew T. Carrano (2014). Body mass estimation in non-avian bipeds using a theoretical conversion to quadruped stylopodial proportions. Methods in Ecology and Evolution. doi:10.1111/2041-210X.12226
  27. "Long bone circumference and weight in mammals, birds and dinosaurs" (1985). Journal of Zoology 207 (1): 53–61. doi:10.1111/j.1469-7998.1985.tb04915.x. 
  28. Bakker, Robert T. (1986). The Dinosaur Heresies. New York: Kensington Publishing. ISBN 0-688-04287-2. OCLC 13699558. Malline:Page needed
  29. "A new method to calculate allometric length-mass relationships of dinosaurs" (2001). Journal of Vertebrate Paleontology 21 (1): 51–60. doi:10.1671/0272-4634(2001)021[0051:ANMTCA]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634.